Zichtbaarheid in opkomst op reformatorische scholen.
Een handleiding voor docenten over hoe zij moeten omgaan met LHBT’ers en een teamdag over geaardheid. Inmiddels is het op de reformatorische middelbare school waar Mariëlle werkt de realiteit. In de tijd dat studenten Erwin en Myrthe hun tijd doorbrachten op deze school was er absoluut nog sprake van het LHBTI-taboe. Inmiddels zijn ze ‘out en proud’. Maar zwijgcultuur die op hun school heerste heeft eraan bijgedragen dat zij toen nooit uit de kast durfden te komen.
Door de stukken die NRC in maart 2021 publiceerde over de reformatorische middelbare scholengemeenschap Gomarus, werd de onderwijsinspectie opgeschud. Er werd een kritisch rapport geschreven over de school wat een duidelijk signaal bleek: het gaat nog niet goed met de acceptatie van LHBTI’ers op christelijke middelbare scholen.
Fijnere plek
Dat laatste herkennen de nu twintigjarige studenten Myrthe en Erwin. Beiden hebben jaren rondgelopen op een reformatorische school, weliswaar een andere school dan de Gomarus, maar één waar ook een taboe rustte op het onderwerp homoseksualiteit. Myrthe en Erwin gaan voor LCC+ in gesprek met docent Mariëlle. Toen was ze nog in opleiding, inmiddels is ze fulltime werkzaam op hun oude middelbare school. Alle drie willen ze dat dit gesprek iets oplevert waardoor hun (oude) school een fijnere plek wordt voor LHBTI-leerlingen.
Nadat zij zelf afscheid namen van de middelbare school kwamen Myrthe en Erwin uit de kast als biseksueel en homo. Met hen waren er nog veel meer oud-leerlingen. Achteraf had Erwin graag ‘die gast willen zijn die in de zesde uit de kast had durven komen’. Hij en Myrthe durfden dit allebei niet, omdat zij naar eigen zeggen een rolmodel mistten die dit ook had gedaan.
Het gesprek over geaardheid werd nauwelijks tot niet gevoerd tijdens de lessen en als dit wel het geval was werd het geloof er meteen aan gekoppeld. Daarbij was direct duidelijk: je mag wel gay zijn, maar het niet uiten. Dit nodigde niet uit tot een coming-out.
Mentaal zwaar
Het opkroppen van zijn vragen over geaardheid zorgde voor mentale problemen bij Erwin. Op school werd dit niet opgemerkt: “In de vierde meldde ik mij vaak ziek. Dat was qua mentale struggles een dieptepunt. Er was nooit iemand die aan mij vroeg of het goed ging.” Om zijn situatie wat te verlichten ging Erwin zijn ‘geaardheid tegenwerken’: “Ik vertelde bijvoorbeeld mijn vrienden over mijn dates met een meisje, terwijl ik in werkelijkheid met een jongen op date ging.”
Niet de enige
Docent Mariëlle vertelt dat zij deze middag nog een vergadering heeft gehad met het docententeam. Er was een docent die zich afvroeg hoeveel LHBT’ers ‘er nou eigenlijk rondlopen op school’, maar er werd ook geopperd om leerlingen uit te nodigen die na hun middelbareschooltijd uit de kast zijn gekomen. Myrthe en Erwin reageren enthousiast. “Ik had zelf ook iemand nodig gehad die daar uit de kast was gekomen. Ik voelde mij raar en dacht dat ik alleen was, maar ik kom nu echt hordes andere LHBT’ers tegen van onze school”, lacht Myrthe.
Het LHBTI-taboe op school
Myrthe herinnert zich maar één biologieles over het onderwerp. “Dat is veel te weinig”, blikt ze terug. “Ik vond het vooral naar dat die les niet ging over dat je gewoon een andere geaardheid kunt hebben, maar meer of het wel kon in combinatie met het geloof.” Erwin herinnert zich zelfs niet één zo’n les.
Inmiddels is dit aan het veranderen, reageert Mariëlle. “Natuurlijk zijn er nog steeds docenten met enorm uiteenlopende meningen, maar het gesprek is er wel.” Zij herkent dat dit niet zo was in de tijd dat het drietal er zelf naar school ging. “Het was fijn geweest als er wel meer openheid was over het onderwerp. In plaats van die stilte, waardoor het moeilijker is om te spreken over je geaardheid. Als erover gepraat wordt is het makkelijker om er zelf over te beginnen”, vertelt Erwin.
Erwin en Myrthe snappen dat het voor docenten ingewikkeld kan zijn om het gesprek over geaardheid te voeren in een reformatorische omgeving. Toch blijven ze herhalen dat alleen openheid al een goede eerste stap zou zijn. Myrthe: “Ik vind het heel goed om te horen dat die gesprekken er nu in ieder geval zijn. Dat er nu wordt gesproken over ‘deze mensen zijn er en dat gaan we niet onder stoelen of banken schuiven’.”
Scheldwoorden en vastgeroeste ideeën
Voor een jonge docent als Mariëlle – die voor haar gevoel een veel progressievere mening heeft dan sommige andere collega’s – klinkt het als een goed idee om erover te praten, maar de praktijk blijkt soms lastiger. “Ik merk bij collega’s zo veel onwetendheid, omdat zij niemand persoonlijk kennen die LHBTI’er is.”
Erwin: “Als je niet weet dat mensen in jouw kring gay zijn, dan ga je je er ook niet naar gedragen.”
Mariëlle: “Niet alleen docenten kunnen heel hard zijn in hun meningen, maar leerlingen ook. Zij schelden soms ook met homo of zijn vastgeroest in ideeën dat homoseksualiteit aangepraat of gek is. Dan vraag ik mijzelf wel af: hoe kan ik dit gesprek nog ombuigen?”
Weg met het LHBTI-taboe
Gelukkig komt daar op deze middelbare school wel een hulpmiddel voor. Dat juichen Myrthe, Erwin als Mariëlle van harte toe. Zo komt er een handboek voor docenten hoe zij over dit soort – soms lastige – onderwerpen met hun leerlingen kunnen praten. Daarvoor is een werkgroep van docenten opgericht. Ook spreken docenten er regelmatig met elkaar over. Daarbij werd de praktische tip gedeeld: ‘Als je aan het begin van de dag bidt met je leerlingen (zoals dit gebruikelijk is op een reformatorische school) benoem dan iets over LHBT’ers. Betrek hen in je gebed.’
Makkelijke tip
Daar voelt Erwin wel iets voor. Hoewel hij inmiddels zelf niet meer gelovig is weet hij wel dat iets soortgelijks hem als puber steunde. “Mijn dominee deed dit vroeger ook altijd in de kerk. Dan voelde ik mij wel gehoord.” Toch plaatst hij wel een kanttekening: “Als je bidt voor mensen die twijfels hebben over hun geaardheid, kun je beter bidden voor mensen die ‘vragen hebben over zichzelf’ in plaats van te bidden voor mensen ‘die worstelen met hun geaardheid’. Dat klinkt veel positiever.”
“En het niet alleen bij biologie benoemen”, voegt Myrthe toe. “Er zijn genoeg leerlingen die dat niet in hun vakkenpakket hebben. Misschien moet er gewoon een keer in het jaar voorlichting over worden gegeven.” Ze belandden hierdoor in een kort gesprek met elkaar.
Mariëlle: “Een soort Paarse Vrijdag.”
Myrthe: “Maar dan voor christenen, haha.”
Erwin: “En dan mensen uitnodigen die daar zelf op school hebben gezeten. Misschien wel mensen zoals wij.”
Myrthe: “Dan moeten wij toch maar terug naar de middelbare school.”
Een mooie oplossing volgens Myrte: een jaarlijkse voorlichting over LHBT op christelijke middelbare scholen. Op deze manier zou er een open sfeer gecreëerd kunnen worden voor docenten, leerlingen en specifieke voor LHBT-leerlingen. De middelbare school van Myrthe, Erwin en Mariëlle is al goed bezig door middel van een handboek voor docenten. Nu hopen dat vele andere (christelijke) middelbare hen volgen en het gesprek aangaan met hun leerlingen en docenten.
Luister naar de podcast Uit het Kluisje
De impact ‘van die ene leraar’ die wel oog heeft voor jou komt ook naar voren in de podcast Uit het Kluisje. Deze is gemaakt door studenten van de Christelijke Hogeschool Ede en is nu te beluisteren via LCC+.
